O CONTROLE DA TUBERCULOSE EM ÁREA D

O CONTROLE DA TUBERCULOSE EM ÁREA DO DISTRITO DE
CAMPOS ELÍSEOS DE DUQUE DE CAXIAS - RJ
Germano Gerhardt,1
Gilmário M.Teixeira,2
Lynd S. Diniz 3
Resumo
A Sociedade de Química Fina para o Combate a Doenças Tropicais – QTROP – escolheu a tuberculose como
doença-alvo para início de seu trabalho de campo. No município de Duque de Caxias, RJ, onde a situação da TB
apresenta incidência, em 1996, de 193/100.000, mortalidade, em 1995, de 9,28/100.000, percentual de cura de 65%
e de abandono de 35%, tomou-se Vila Rosário com 55.631 habitantes, precárias condições econômico-sociais,
prevalência de casos de tuberculose em tratamento de 103/100.000 e mortalidade por TB, em 1999, de 34,15/100.000,
como primeira Área de Atuação. Aí implementou-se, a partir de janeiro de 2000, uma ação organizada de controle,
executada por uma equipe de dois médicos, uma enfermeira, uma assistente social e 17 agentes de saúde, enfatizandose
a busca ativa de casos e as medidas de redução do abandono. Nos anos de 2000 e 2001 a prevalência de TB todas
as formas, na Área, foi de 81 (142/100.000) e 108 (186/100.000), respectivamente; já a taxa de descoberta de casos
de todas as formas, nesses dois anos, alcançou 86,35 e 88,11/100.000.
Analisou-se o tratamento de uma coorte de 140 pacientes dos quais 110 casos novos e 30 de retratamento; dos novos,
103 eram pulmonares - 78 positivos e 25 negativos - e 7 extra-pulmonares. O tratamento com 2RHZ/4RH da coorte
dos 110 casos novos de TB todas as formas, apresentou o seguinte resultado: favorável 77,3%, abandono 12,7%,
falência 1,8%, óbito 8,2% (dos 9 óbitos, 5 foram casos de TB+HIV). Na sub-coorte de 30 casos de TB todas as
formas, submetida a retratamento, em 86,6% dos casos, com o esquema 2RHZE/4RHE, o resultado foi: favorável
50,0%, abandono 23,3%, falência 10,0%, óbito 16,7%.
O impacto da ação traduziu-se em: redução da taxa de mortalidade de 21,14, em 2000, para 10,36 em 2001 (50,9%); na
coorte de todas as formas de TB, aumento do percentual de resultado favorável do tratamento, de 65% (dado do município)
para 77,3%, (15,9%) e diminuição do percentual de abandono de 35% (dado do município) para 8,2% (76,5%).
Palavras-chave: tuberculose, controle, medidas de desfecho.
Summary
The Fine Chemistry Society for Tropical Diseases (QTROP) has chosen tuberculosis as a target for field work at
Duque de Caxias district, RJ. Parameters of care for tuberculosis management in that district are far from optimal:
in 1996, the incidlence of tuberculosis was 193/100,000; death rate was 9,28/100,000 in 1995; and cure rate was
65% with 35% of patients defaulting from care. The Vila Rosario region (55,631 inhabitants, very low socio-economics
status, tuberculosis case rate under treatment, 103/100,000 and death rate 34,15/100,000) was chosen as a pilot
area. From January 2000 onwards, tuberculosis control activities were implemented. The health team consisted of 2
physicians, one nurse, one social assistant and 17 health assistants. Emphasis was on finding new cases and reducing
the non compliance rate. During 2000 and 2001,the prevalence of tuberculosis in Vila Rosario was 81 (142/100.000)
and 108 (186/100.000), respectively; the rate of case-finding were, 86,35 e 88,11/100.000 during those two years.
Examination of the results of a cohort of 140 tuberculosis patients (110 new cases - and 30 retreatment cases) showed
that among the new cases, 103 were pulmonary ( 78 smear positive, and 25 smear negative) and 7 were extrapulmonary
cases. Treatment results of the 110 new cases treated with 2RHZ/4RH were as follow: favourable: 77,3%; failure:
1,8%; death: 8,2% (5/9 deaths were HIV+). Among the 30 retreatment cases (86,6% treated with 2RHZE/4RH),
treatment results were: favourable: 50%; default: 23,3%; failure: 10%; death: 16,7%.
Thus improved tuberculosis control activities lead to: 1) reduction of mortality - 21,14/100,000 in 2000 to 10,36 in
2001 (50,9%); 2) favourable results - from 65% to 77,3%; and 3) a reduction in the default rate - from 35% to 8,2%.
Key words: Tuberculosis, control, outcomes
Artigo recebido em 13/07/02. Aprovado em 17/08/02.
1- Fundação Ataulpho de Paiva; 2- Centro de Referência Prof. Hélio Fraga; 3- QTROP, Centro de Referência Prof. Hélio Fraga.
14
Boletim de Pneumologia Sanitária - Vol. 10, Nº 2 - jul/dez - 2002
Introdução
A Sociedade de Química Fina para o Combate
a Doenças Tropicais – QTROP – escolheu a tuberculose
como doença-alvo com base em três critérios fundamentais:
nível de sofrimento imposto ao ser humano;
impacto na economia e na força de trabalho; disponibilidade
de competência nacional para atacar o
problema(1). Em seminários e “workshops” realizados
pelo QTROP foi recomendado que a estratégia básica
para o desenvolvimento de métodos e técnicas de combate
à tuberculose seria a organização de áreas de
atuação cujas macrodiretrizes contemplavam: o conhecimento
da sociologia, da epidemiologia e da história
da região; o desenvolvimento e a implantação
de novas tecnologias; a implantação de facilidades
para a pesquisa e o incentivo para o desenvolvimento
de insumos(2) .
O município de Duque de Caxias, um importante
polo industrial com 770.868 habitantes, para o
ano 2000, situado na área metropolitana do Rio de
Janeiro, foi selecionado para abrigar a primeira Área
de Atuação. O diagnóstico situacional realizado por
um Grupo de Trabalho(3) identificou, no que concerne
ao controle da tuberculose, haver ali um programa
centralizado, não hierarquizado, ineficiente em rela-
ção à infraestrura de saúde em operação e com um
sistema de informação desestruturado que, dessa forma,
seria incapaz de fazer frente a uma situação
em que a incidência de tuberculose foi de 193/
100.000, em 1996, a mortalidade de 9,28/100.000,
em 1995 - ambas taxas cerca de três vezes superiores
às nacionais – e o percentual de abandono do
tratamento de 35%.
As tentativas para organizar a área de atuação
em um dos quatro distritos do município, observando
os critérios de seleção estabelecidos, esbarraram com
uma causa impeditiva – a falta de real vontade política
da autoridade sanitária para concretizar o empreendimento.
Restou apenas a possibilidade de implantar
alguma atividade em uma área situada no Distrito
de Campos Elíseos, assistida por um Serviço MédicoSocial
Comunitário da Igreja Católica.
O diagnóstico de situação dessa área, realizado
em 1999, que compreende os bairros de Parque
Fluminense, Parque Comercial, Pantanal e Vila Rosário,
feito através de levantamento da infraestrutura
e de visita casa a casa, reconheceu: população de
55.63l habitantes - bem inferior àquela de 67.964 determinada
pelo censo de 1990 - com uma parcela significativa
em condições de miséria, habitação desumana
e problemas sociais decorrentes da prevalência
de infectados pelo HIV, do alcoolismo, do tráfico de
drogas e do crime organizado; recurso de saúde do
setor público representado por um subposto
desativado; rede educativa com 10 escolas públicas,
e, do segmento particular, 25 escolas e uma Universidade;
tuberculose com prevalência de casos em tratamento
de 103/100.000 e informação de haver ocorrido
19 óbitos em 1999(4).
Face às restrições assinaladas optou-se pela
implementação de um programa mínimo, visando a
busca ativa de casos e a redução do abandono do tratamento.
O trabalho, em parceria com o Serviço Mé-
dico-Social Comunitário da Igreja Católica, foi desenvolvido,
ao começo, por uma equipe formada
por um médico supervisor, um médico de família,
uma enfermeira, uma assistente social e 17 agentes
comunitários de saúde.
Material e métodos
O presente estudo compreende o universo de casos
de tuberculose residentes na Área de Atuação e descobertos
pela equipe QTROP/Serviço Médico Comunitário
ou encaminhados a esse Serviço, no período de 1o
janeiro de 2000 a 31 de maio de 2001. No momento da
avaliação - fevereiro de 2002 - o tempo pós-tratamento
variava entre 2 e 18 meses.
A busca de casos, direcionada para os sintomáticos
respiratórios, se fez realizando a baciloscopia dos
que espontaneamente procuravam o serviço e, de forma
ativa, mediante a ação dos agentes comunitários de saú-
de que, por ocasião da visita domiciliar, interrogavam
sistematicamente a família sobre pessoas com tosse e
expectoração para, de imediato, colher a amostra ou encaminhar
o caso ao serviço. Procedeu-se ao cadastro dos
contatos dos casos de tuberculose pulmonar positiva.
Houve a preocupação de, ano a ano, se estabelecer
um registro dos casos de tuberculose existentes na
Área - novos e antigos - e, bem assim, informação sobre
óbitos por esta causa ocorridos na comunidade, visando
o conhecimento da descoberta de casos, da prevalência e
da mortalidade.
Outras doenças como aids e hanseníase eram objeto
de investigação por parte dos agentes de saúde.
15
Boletim de Pneumologia Sanitária - Vol. 10, Nº 2 - jul/dez - 2002
Para estudar a situação dos pacientes objeto
deste estudo, no momento do ingresso, tomaram-se
as seguintes características: sexo, grupo etário,
caso descoberto pelo Serviço, caso encaminhado,
caso novo, caso de retratamento, caso de tuberculose
pulmonar com baciloscopia positiva, caso de
tuberculose pulmonar com baciloscopia negativa,
caso de tuberculose extrapulmonar.
Os casos novos de tuberculose pulmonar positiva
e os de pulmonar negativa foram tratados com
o mesmo esquema de quimioterapia – 2RHZ / 4RH
– o de número I; já os casos de retratamento utilizaram,
em sua maioria, o esquema IR - 2RHZE/
4RHE - ou o III - 3SZEEt/9EEt - todos padronizados
para o país. A administração dos medicamentos
se fez de forma auto-administrada. Entretanto,
o agente comunitário de saúde da área de residência
do paciente visitava-o, sistematicamente, sempre
que este faltava à consulta de controle na data
aprazada, para persuadi-lo a comparecer ao servi-
ço. Por outro lado, os agentes, nas visitas rotineiras
de seu plano de trabalho, entre outros aspectos
que envolvem a saúde da família, enfatizavam as
medidas para lograr a adesão do doente e do nú-
cleo

Kết quả (Việt) 2:

KIỂM SOÁT BỆNH TẠI HUYỆN AREA
Champs Elysees ở Duque de Caxias - RJ
Germano Gerhardt, 1
Gilmário M.Teixeira, 2
S. Lynd Diniz 3
Tóm tắt
The Fine Hóa chất Society cho các bệnh nhiệt đới Combat - QTROP - chọn lao như
bệnh mục tiêu để bắt đầu công việc của lĩnh vực của họ. Trong khu đô thị của Duque de Caxias, RJ, nơi mà tình hình lao
Tỷ lệ năm 1996 lên 193 / 100.000, tỷ lệ tử vong, trong năm 1995, trong 9,28 / 100.000, tỷ lệ chữa khỏi là 65%
và 35% bị bỏ rơi, đã trở thành làng Rosario với 55.631 dân cư, điều kiện kinh tế và xã hội nghèo,
tỷ lệ các trường hợp lao phổi trong điều trị 103 / 100.000 và tỷ lệ tử vong do bệnh lao vào năm 1999, 34,15 / 100.000,
như khu vực đầu tiên của hoạt động. Có được thực hiện từ tháng 1 năm 2000, một điều khiển hành động có tổ chức,
thực hiện bởi một nhóm nghiên cứu của hai bác sĩ, y tá, nhân viên xã hội và 17 nhân viên y tế, enfatizandose
trường hợp hoạt động tìm kiếm và các biện pháp giảm bị bỏ rơi. Trong năm 2000 và 2001 tỷ lệ lao tất cả
các hình thức trong khu vực là 81 (142 / 100.000) và 108 (186 / 100.000), tương ứng; kể từ khi tỷ lệ phát hiện các trường hợp
. mọi hình thức trong hai năm đạt 86,35 và 88,11 / 100.000
Việc điều trị đã được kiểm tra trong một nhóm 140 bệnh nhân trong đó 30 110 trường hợp mắc mới và tái điều; mới,
103 là phổi - 78 tích cực và tiêu cực 25 - 7 và ngoài phổi. Điều trị bằng 2RHZ / 4R nhóm
110 trường hợp mắc lao mới tất cả các hình thức, cho thấy kết quả như sau: tích cực 77,3%, 12,7% bị bỏ rơi,
mất 1,8%, 8,2% tử vong (trong số 9 người chết , 5 là trường hợp của TB + HIV). Trong phân nhóm các trường hợp 30 TB tất cả
các hình thức, trình tái điều trong 86,6% các trường hợp, với các đề án 2RHZE / 4RHE, kết quả là: Thuận lợi
50,0%, 23,3% bị bỏ rơi, phá sản 10 ., 0%, 16,7% tử vong
Các tác động của hành động đã dẫn: giảm tỷ lệ tử vong của 21.14 trong 2.000-10,36 vào năm 2001 (50,9%); trong các
nghiên cứu thuần tập của tất cả các hình thức lao, tăng tỷ lệ kết quả thuận lợi của điều trị, 65% (cho thành phố)
đến 77,3% (15,9%) và giảm 35% tỷ lệ học sinh bỏ học (do đô thị) lên 8,2% (76,5%).
kiểm soát bệnh lao, biện pháp kết quả Từ khóa :.
Summary
The Fine Hội Hóa học Bệnh Nhiệt đới (QTROP) đã chọn bệnh lao là một mục tiêu cho công việc thực tế tại
Duque de Caxias huyện, RJ. Các thông số về chăm sóc quản lý bệnh lao ở huyện que là xa tối ưu:
năm 1996 incidlence của bệnh lao là 193 / 100.000; tỷ lệ tử vong là 9,28 / 100.000 vào năm 1995; và tỷ lệ khỏi bệnh là
65% với 35% của pacientes mặc định từ chăm sóc. Các khu vực Villa Rosario (55,631 cư dân, kinh tế xã hội rất thấp
trạng thái, tỷ lệ trường hợp bệnh lao được điều trị, 103 / 100.000 và tỷ lệ tử vong 34,15 / 100.000) đã được lựa chọn như là một thí điểm
khu vực. Từ tháng 1 năm 2000 trở đi, hoạt động kiểm soát bệnh lao đã được thực hiện. Các đội y tế gồm hai
bác sĩ, một y tá, một trợ lý xã hội và 17 trợ lý sức khỏe. Nhấn mạnh vào việc tìm kiếm các trường hợp mới và giảm
tỷ lệ tuân thủ phi. Trong năm 2000 và 2001 tỷ lệ lao ở Vila Rosario là 81 (142 / 100.000)
và 108 (186 / 100.000), respectivamente; tỷ lệ trường hợp phát hiện Were, 86,35 và 88,11 / 100.000 Trong Hai năm.
Kiểm tra kết quả của một nghiên cứu thuần tập 140 pacientes lao (110 trường hợp mới - và 30 trường hợp retreatment) Cho thấy
que Trong số các trường hợp mới, 103 Were phổi (78 smear dương, và 25 bôi xấu) và 7 Were ngoài phổi
trường hợp. Kết quả điều trị của 110 trường hợp mới được điều trị bằng 2RHZ / 4R Were các sau: Thuận lợi: 77,3%; thất bại:
1,8%; chết: 8,2% (5/9 ca tử vong Were HIV +). Trong số 30 trường hợp tái điều (86,6% được điều trị bằng 2RHZE / 4Đ),
kết quả điều trị Were: Thuận lợi: 50%; mặc định: 23,3%; thất bại: 10%; . Death: 16,7%
hoạt động kiểm soát bệnh lao Như vậy cải thiện dẫn đến: 1) giảm tử - 21,14 / 100.000 trong 2.000-10,36 trong
năm 2001 (50,9%); 2) kết quả thuận lợi - từ 65% đến 77,3%; và 3) một sự giảm tỷ lệ mặc định - từ 35% lên 8,2%.
Từ khóa: Bệnh lao, điều khiển, kết quả
Điều nhận vào 07/13/02. Đã được phê duyệt 17/08/02.
1 Ataulpho de Paiva Foundation; 2- Trung tâm tham khảo Giáo sư Hélio Fraga; 3- QTROP, Trung tâm tham khảo Giáo sư . Hélio Fraga
14
. Phổi Y tế Bulletin - Vol 10, số 2 - Tháng Bảy / dec - 2002
Giới thiệu
The Fine Hóa chất Society để chống
các bệnh nhiệt đới - QTROP - chọn lao
là một bệnh tiêu dựa trên ba tiêu chí cơ bản:
mức độ đau khổ đối với con người;
tác động đến nền kinh tế và lực lượng lao động; sẵn có
thẩm quyền quốc gia để giải quyết các
vấn đề (1). Trong các cuộc hội thảo và "hội thảo" tiến hành
bởi QTROP đã khuyến cáo rằng các chiến lược cơ bản
cho sự phát triển của các phương pháp và kỹ thuật chiến đấu
lao là việc tổ chức khu vực
mà hành động vĩ mô dự: kiến thức
về xã hội học, dịch tễ học và lịch sử
của khu vực; sự phát triển và triển khai
các công nghệ mới; việc thành lập các cơ sở
nghiên cứu và khuyến khích sự phát triển
của các yếu tố đầu vào (2).
Các thành phố của Duque de Caxias, một quan trọng
trung tâm công nghiệp với 770.868 cư dân trong
năm 2000, nằm ​​trong khu vực trung tâm của Rio
trong tháng một, đã được lựa chọn để nhà khu vực đầu tiên
thực hành. Việc chẩn đoán tình huống thực hiện bởi
một nhóm công tác (3) xác định liên quan
đến việc kiểm soát bệnh lao, có được một chương trình
làm trung tâm, không phân cấp, không hiệu quả liên quan
đến sự infraestrura y tế trong hoạt động và
hệ thống thông tin phi cấu trúc do đó
sẽ không thể đối phó với một tình huống
nơi mà tỷ lệ mắc bệnh lao là 193 /
100.000 vào năm 1996, tỷ lệ tử vong là 9,28 / 100.000,
năm 1995 - cả về giá cao hơn gấp ba lần
các quốc gia - và tỷ lệ từ bỏ
. điều trị 35%
nỗ lực để tổ chức các khu vực hoạt động
ở một trong bốn quận của thành phố, quan sát
các tiêu chí lựa chọn thành lập, va đập với
một trở ngại gây ra - sự thiếu ý chí chính trị thực sự
để đạt được cơ quan y tế các liên doanh.
Có vẫn chỉ là khả năng triển khai
bất kỳ hoạt động trong một khu vực ở các huyện
của Champs Elysées, sự hỗ trợ của một dịch vụ MédicoSocial
cộng đồng của Giáo Hội Công Giáo.
Việc chẩn đoán tình hình ở khu vực này, được tiến hành
vào năm 1999, bao gồm các khu vực lân cận Công viên
Fluminense, Khu kinh doanh, Pantanal và Villa Rosario,
thực hiện thông qua một cuộc khảo sát của các cơ sở hạ tầng
và nhà kinh doanh nhà, thừa nhận: dân số
cư dân 55.63l - thấp hơn nhiều so với 67.964 xác định
bởi các điều tra dân số năm 1990 - với một phần đáng kể
trong nghèo đói cùng cực, nhà ở vô nhân đạo
và các vấn đề xã hội nảy sinh từ sự phổ biến
của nhiễm HIV, nghiện rượu, buôn bán
ma túy và tội phạm có tổ chức; Khu nghỉ dưỡng sức khỏe của
khu vực nhà nước đại diện bởi một subposto
vô hiệu hóa; mạng lưới giáo dục với 10 trường công lập,
và khu vực tư nhân, 25 trường học và một trường đại học,
với tỷ lệ trường hợp bệnh lao trong việc điều trị
của 103 / 100.000 và thông tin đã xảy ra
. 19 người chết trong năm 1999 (4)
Theo quan điểm của các hạn chế chỉ định nó đã được quyết định sự
thực hiện của một chương trình tối thiểu, nhằm
trường hợp hoạt động tìm kiếm và làm giảm sự từ bỏ điều trị.
Công việc, trong quan hệ đối tác với các phương pháp dịch vụ
Cộng đồng Y tế-xã hội của Giáo Hội Công Giáo, được phát triển
vào đầu bởi một đội ngũ được hình thành
bởi một bác sĩ giám sát, một bác sĩ gia đình,
một y tá, nhân viên xã hội và 17 đại lý
sức khỏe cộng đồng.
Phương pháp
nghiên cứu này bao gồm vũ trụ của trường hợp
của bệnh lao cư dân Nghiên cứu Quyền lợi và phát hiện
bởi nhóm QTROP / Dịch vụ Cộng đồng Y tế
hoặc gọi dịch vụ này, từ 1
tháng Giêng năm 2000 to 31 Tháng 5 năm 2001. Tại thời điểm
xét - Tháng 2 năm 2002 - thời gian sau điều trị
. dao động từ 2 đến 18 tháng
Việc tìm kiếm các trường hợp nhắm mục tiêu có triệu chứng
đường hô hấp nếu đã thực hiện các vệt
mà tự tìm các dịch vụ và như vậy
đang hoạt động, thông qua các hành động của các đại lý y tế cộng đồng
đó, trong chuyến thăm nhà, hỏi
có hệ thống gia đình của những người bị ho và
đờm để ngay lập tức , lấy mẫu hoặc chuyển
vụ án cho các dịch vụ. Tiến hành việc đăng ký
. tiếp xúc với ca bệnh lao phổi dương
Sự lo lắng, từng năm, để thiết lập
một kỷ lục trong các trường hợp hiện tại của bệnh lao trong
khu vực - mới và cũ - và, cũng, thông tin về
cái chết từ nguyên nhân này xảy ra trong cộng đồng, tìm kiếm
kiến thức về sự phát hiện trường hợp, và tỷ lệ
tử vong.
Các bệnh khác như AIDS, bệnh phong đã được các đối tượng
điều tra của các nhân viên y tế.
15
Phổi Y tế Bulletin - Vol 10, số 2 -. Tháng Bảy / ten - 2002
để nghiên cứu tình hình của bệnh nhân đối tượng
của nghiên cứu này tại thời điểm nhập viện, đã lên
các đặc điểm sau: giới tính, nhóm tuổi,
nếu được phát hiện bởi Dịch vụ nếu gửi,
trường hợp mới, các trường hợp trường hợp retreatment TB
với phổi trường hợp smear dương tính của
bệnh lao phổi với quả phết tế bào âm tính
. trường hợp của bệnh lao ngoài phổi
trường hợp mới của bệnh lao phổi dương tính
và phổi của những tiêu cực đã được điều trị với
phác đồ hóa trị liệu cùng - 2RHZ / 4R
- số I; trường hợp đã retreatment sử dụng,
chủ yếu là chế độ IR - 2RHZE /
4RHE - hoặc III - 3SZEEt / 9EEt - tất cả các tiêu chuẩn
cho đất nước. Việc sử dụng thuốc
đã biến một hình thức tự quản. Tuy nhiên,
các nhân viên y tế cộng đồng khu vực cư trú
của bệnh nhân đến thăm anh một cách hệ thống luôn
rằng người này vẫn thiếu tư vấn kiểm soát vào ngày
Do để thuyết phục ông tham dự các vụ
Office. Mặt khác, các đại lý trong thăm thường xuyên
để kế hoạch công việc của mình, trong số những thứ khác
liên quan đến sức khỏe gia đình, nhấn mạnh các
biện pháp để đạt được sự tuân thủ của bệnh nhân và num
cleo